O RENACEMENTO: RAFAEL SANZIO (Parte III)

ROMA
As Estanzas vaticanas

 A finais de 1508 trasladouse a Roma, onde entrou ao servizo do papa Xullo II, probablemente grazas á recomendación do seu arquitecto Donato Bramante, quen por entón traballaba na basílica de San Pedro, pois este era natural de Urbino e tiña algunha relación con Rafael. A diferenza de Miguel Anxo, que non realizou traballo artístico algún durante certo tempo en Roma antes de recibir os primeiros encargos, Rafael recibiu rápidamente o encargo de decorar ao fresco a que habería de ser a biblioteca privada do pontífice no Vaticano. Era un proxecto moito máis importante e extenso que calquera no que traballase ata ese momento, pois ata a data non pasara de facer algún retablo en Florencia. No seu equipo había outros artistas traballando en diferentes estancias, moitos deles pintando sobre obras encargadas polo odiado predecesor de Xullo II, o papa español Alejandro VI. O novo pontífice decidira borrar calquera vestixio do papa Borgia, ata os seus escudos de armas. Un deles foi Miguel Anxo, que recibiu o encargo de pintar a cúpula da Capela Sixtina.

 A primeira das stanze que comezou a pintar, é a coñecida como Stanza della Segnatura polo uso que tiña en tempos de Giorgio Vasari, produciu un impacto extraordinario na arte romana. Hoxe día continúa sendo considerada a obra mestra do pintor, pois contén A Escola de Atenas, O Parnaso e A disputa do Sacramento e As Virtudes e a Lei.

 

 Como consecuencia deste gran éxito, fóronlle encargadas novas estanzas, concluíu tres delas, todas con pinturas nos seus muros e, a miúdo, tamén nos teitos, aínda que delegando execución práctica dos deseños (que sempre realizou en persoa) nos membros do numeroso taller que formara, quenes tras a Morte do artista realizaron a decoración da cuarta estanza, baseándose nos deseños que o mestre deixara. A morte de Xullo II (1513) non interrompeu os traballos, pois o seu sucesor, o papa León X, un Medici, estableceu unha relación próxima co artista, que continuou recibindo encargos. O amigo de Rafael, o cardeal Bibbiena, era un dos antigos titores do novo papa, e o seu íntimo amigo e conselleiro.

 As estanzas ten ordenadas as catro salas, desde o este ata o oeste, tal como un visitante entraría no apartamento: Sala de Constantino, Sala de Heliodoro, Sala de la Signatura y Sala del Incendio del Borgo. Aínda así, outra é a orde cronolóxico na que se pintaron os frescos.

 ESTANZA DE CONSTANTINO: Visión da Cruz. Batalla en Puente Milvio entre Constantino e Majencio. Bautismo de Constantino. A Donación de Roma.

 

 

 

 

SALA DE HELIODORO: Expulsión de Heliodoro del templo. Misa de Bolsena. Encuentro de León Magno y Atila. Liberación de San Pedro.

 

 

 

 

 

STANZA DO INCENDIO DO BORGO:  Batalla de Ostia. Incendio dO Borgo. Coronación de Carlomagno. Xuramento ou xustificación de León III.

 

 

 

 

  É evidente que Rafael deixouse influír polos frescos do teito da Capela Sixtina de Miguel Anxo. Vasari di que Bramante introduciuno en devandita capela secretamente. Un dos primeiros e máis claros exemplos foi o retrato do mesmo Miguel Anxo como Heráclito na Escola de Atenas, que parece sacado directamente da Sibilas ou os ignudi do teito da Capela Sixtina. Outras figuras desta e outras obras posteriores nas estancias acusan a mesma influencia, pero aíndamáis integradas no estilo persoal de Rafael. Buonarroti acusouno de plaxio e uns anos antes da morte de Rafael queixábase nunha carta: «todo o que sabe de arte aprendeuno de min», aínda que noutras ocasións mostrouse máis  xeneroso.